Pilotaż

W ramach projektu planowana jest realizacji dwóch pilotażowych projektów innowacyjnych, w tym:

• audyt w MŚP
• wypracowanie – przez zespół ekspertów z Polski i Norwegii – rozwiązania na potrzeby firmy dotyczącego ograniczenia wytwarzania odpadami lub redukcji emisji
• przygotowanie dokumentacji wdrożeniowo – technologicznej
• analiza potencjalnych źródeł finansowania rozwiązania i przygotowanie kompletu dokumentacji o dofinansowanie

SEKTORY AUDYTOWANIA I PODSTAWOWE WSKAZANIA

1. Zwiększenie efektywności energetycznej MŚP (Ustawa o efektywności energetycznej z 2011 r.)

Celem ustawy jest osiągnięcie w 2016 r. oszczędności energii równej 9% średniego zużycia z lat 2001 – 2005).

• poziom zaoszczędzonej energii przy realizacji określonej działalności gospodarczej
• świadectwa efektywności energetycznej (białe certyfikaty)
• audyty energetyczne do oceny przedsiębiorstwa

Oczekiwany rezultat projektu: stworzenie polityki efektywnego zarządzania energią w przedsiębiorstwie i monitorowanie oszczędzania energii na podstawie normy EN 16001/ISO 50001.

Problemy:

• słabo izolowane sieci ciepłownicze, budynki i obiekty produkcyjne – straty energii
• stare instalacje przemysłowe i niskosprawne źródła ciepła
• straty energii w procesach produkcyjnych – energii elektrycznej i ciepła lub chłodu
• mało oszczędne korzystanie z oświetlenia przez pracowników
• niska wiedza i kompetencje kierownictwa oraz pracowników
• brak planów działania w celu wdrożenia polityki efektywności energetycznej
• niskie lub żadne korzystanie z odnawialnych źródeł energii do celów działalności gospodarczej

Możliwe działania:

• izolacja instalacji przemysłowych
• przebudowa lub remont budynków
• modernizacja instalacji przemysłowych, sieci ciepłowniczych i źródeł ciepła
• odzysk energii w procesach przemysłowych
• wykorzystanie własnych odnawialnych źródeł energii elektrycznej lub cieplnej
• modernizacja lub rozbudowa instalacji spalania paliw i systemów ciepłowniczych
• modernizacja urządzeń lub wyposażenie instalacji spalania paliw w urządzenia lub instalacje do ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
• konwersja instalacji spalania paliw na rozwiązania przyjazne środowisku.

Wymagania organizacyjne do efektywnego oszczędzania energii w każdej postaci:

• zmierzenie lub ustalenie aktualnego zużycia energii
• sporządzenie planów zmniejszenia zużycia energii (polityka energetyczna firmy)
• wdrożenie planów i określenie rzeczywistych korzyści
• okresowa weryfikacja i doskonalenie polityki energetycznej dla dalszych oszczędności
  

2. Efektywna gospodarka zasobami – gospodarowanie odpadami i emisje – zgodnie z ustawą o odpadach z 2012 r., ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z 2013 r. i innymi aktami prawa krajowego.

Celem prawa krajowego i unijnego jest zapewnienie efektywnego gospodarowania zasobami, w tym w zakresie gospodarki odpadami i innymi emisjami do gleby, wody lub powietrza.

Problemy:

• zbyt odpadowa produkcja
• niskie korzystanie z możliwości kwalifikowania niektórych pozostałości jako „produktów ubocznych” zamiast odpadów
• brak planów i analiz w zakresie wytwarzania odpadów oraz ponoszonych kosztów
• zapewnienie zgodnego z wymagania prawa pozbywania się i zagospodarowania odpadów
• składowanie zbyt wielu odpadów, w tym w sposób niezgodny z wymaganiami prawa
• słaba wiedza i kompetencje kierownictwa oraz pracowników w zakresie gospodarowania odpadami
• w niewielkim stopniu wdrażane jest selektywne zbieranie odpadów i ich dalsze zagospodarowanie
• brak edukacji i szkoleń dla pracowników
• brak polityk środowiskowych, w tym polityki zapobiegania powstawaniu odpadów
• nieznajomość wymagań w zakresie obowiązków środowiskowych, w tym w zakresie ewidencji i sprawozdawczości oraz regulacji opłat środowiskowych
• tolerowanie nieprzestrzegania norm, standardów i dobrych praktyk środowiskowych w codziennej działalności gospodarczej

Możliwe działania:

• podniesienie wiedzy i kwalifikacji kierownictwa i pracowników
• wprowadzenie zgodnego z wymaganiami prawa gospodarowania odpadami, w tym ich selektywnej zbiórki na każdym odcinku funkcjonowania przedsiębiorstwa
• wyposażenie przedsiębiorstwa w zgodne ze standardami urządzenia do gromadzenia odpadów oraz wyznaczenie miejsc do zbiórki selektywnej
• rzetelna ewidencja i sprawozdawczość dot. korzystania ze środowiska
• stworzenie polityki oszczędzania zasobów, w tym w zakresie unikania odpadów
• monitorowanie zagrożeń w zakresie emisji do gleby lub powietrza
• program edukacji i podnoszenia wiedzy dla kierownictwa i pracowników
• przygotowanie mniej odpadowych rozwiązań produkcyjnych i technologicznych

Wymagania organizacyjne do efektywnego korzystania ze środowiska:

• ustalenie i ocena aktualnego stanu korzystania ze środowiska oraz rozliczania się z uprawnionymi organami
• sporządzenie planu efektywnego korzystania ze środowiska (polityka środowiskowa firmy)
• wdrożenie planu i określenie rzeczywistych korzyści
• okresowa weryfikacja i doskonalenie polityki środowiskowej

Wykorzystanie energii odnawialnej w przedsiębiorstwie

Dyrektywa 2009/28/WE o promocji stosowania odnawialnych źródeł energii, będąca elementem pakietu energetyczno-klimatycznego UE, jest podstawowym dokumentem określającym zasady wspierania wykorzystania OZE przez państwa członkowskie UE, w celu osiągnięcia w 2020 roku 20% poziomu energii z OZE w całkowitym zużyciu energii we Wspolnocie. Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej udział energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii w ogólnym zużyciu energii elektrycznej brutto, powinien wynosić w 2010 r. w Polsce 7,5% i taki cel ustalono w „Polityce energetycznej Polski do 2025 roku”. Jednym z podstawowych wyzwań gospodarczych w najbliższych latach będzie wzrost cen energii i jej nośników.

Odnawialne źródła energii w dalszym ciągu mają niewielki udział w energii generowanej w poszczególnych regionach – z reguły jest to współspalanie biomasy z paliwami konwencjonalnymi w elektrowniach systemowych. W skali kraju tylko nieco ponad 7% ciepła dostarczanego odbiorcom w ramach systemów centralnego ogrzewania wytwarzane jest ze źródeł odnawialnych, głównie z biomasy stałej.

Głównym źródłem zielonej energii elektrycznej dla Polski w 2020 r. i dalszych będzie energetyka wiatrowa, zaraz za nią biomasa, ale po 2030 r. swój znaczący udział będzie miała także energetyka słoneczna – fotowoltaika, która choć jeszcze obecnie nie jest konkurencyjna z innymi OZE, to jest technologią o największym spadku kosztów i poprawie sprawności oraz wydajności.

Problemy przedsiębiorców:

• zbyt słabe wykorzystanie energii odnawialnej do produkcji
• brak planów i analiz w zakresie wytwarzania energii odnawialnej oraz możliwych korzyści
• brak przyjaznego wsparcia finansowego na wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych
• słaba wiedza i kompetencje kierownictwa oraz pracowników w zakresie wytwarzania i wykorzystania energii odnawialnej na potrzeby działalności gospodarczej
• brak produkcji energii w układach skojarzonych w celu osiągnięcia oszczędności.

Możliwe działania:

• rzetelna analiza możliwości wykorzystania energii odnawialnej w przedsiębiorstwie
• zastosowanie układów skojarzonych w celu zaspokojenia zapotrzebowania na energię
• wykorzystanie innych źródeł energii odnawialnej na potrzeby przedsiębiorstwa
• wykorzystanie niektórych frakcji biomasy do wytwarzania energii w przedsiębiorstwie
• instalacja rozwiązań technologicznych z grupy OZE w celu zaspokojenia potrzeb bytowo-socjalnych pracowników w przedsiębiorstwie (ciepła woda, ogrzewanie pomieszczeń)
• konwersja instalacji spalania paliw na rozwiązania bardziej wykorzystujące OZE.

Wymagania organizacyjne do efektywnego wykorzystania energii z OZE:

• ustalenie zapotrzebowania i aktualnego sposobu zaspokajania potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie energii
• sporządzenie planów modyfikacji i dywersyfikacji źródeł energii dla przedsiębiorstwa
• wdrożenie planów i określenie rzeczywistych korzyści
• okresowa weryfikacja i doskonalenie planów dla zwiększenia wykorzystania energii z OZE.